İran, Başörtüsü Takmayan Kadınları Yapay Zeka ile Tespit Etmeye Başladı

16 Eylül 2022’de İran’da başörtüsü gözaltına alındığı ve şüpheli bir türün öldüğü Mahsa Amini’nin ardından İran hükümetiyle halk karşı karşıya gelmiş, pek çok insan hapse atılmış, idam edilmiş ve ülke çapında yasaklar başlamıştı. Ülke faaliyetleri internet sosyal ve medyalar yasaklansa da Elon Musk’ın Starlink uyduları ve WhatsApp’a Proxy desteğinin gelmesi İran’da yaşayan vatandaşlar bir nebze de olsa rahatlatmıştı.

Geçen aylarda İran’ın yasama organı olan İslami Şûra Meclisi’ne sunulmasını bir öneriyse sonuna dikkat çekmişti. Öneriler geçen günler geçti.

Başörtüsü takmayanları yüz tanıma sistemleriyle tespit edilecekler

İran hükümeti, 2015 yılından beri ülkenin güvenlik ve izleme sistemlerini geliştirmek için milyon dolarlar kazandı. Bu yatırımların arasında biyometrik fotoğraflar, çipli kimlikler, yüz tanıma sistemleri ve daha pek çok dijital güvenlik önlemi yer alıyordu. Bu yatırımların pek çoğu ülkesindeki dış güçlerden korumak amacıyla geliştirilmiş olsa da bir süre sonra bu sistemler yerel halkı da hedef almaya başladı. Örneğin hükümet, kurallarına göre doğru şekilde başörtüsü takmayan kadınlar nasıl doğru başörtüsü takmaları gerektiğiyle ilgili SMS gönderiyordu.

Tüm bunların saklanması üzerine Ağustos başında başörtüsünü doğru takmayan kadınların giyinmedeki, toplu taşımadaki ve kamu donanımlarındaki kaybetmelerine neden olan olanın onaylanması da bu olayları tetiklemişti. Olayların ardından İslami Şûra Meclisi’ne “kurulan yüz tanıma yapıları başörtüsü takmayan kadınları tespit etmesi” için bir öneri götürülmüştür ancak önerilen kabul edilmemişti.

Geçen günlerde bu öneri yasa olarak kabul edildi. Daha önceleri sadece araç kullanan kadınları tespit etmekte kullanılan bu sistem, şimdi başörtüsü takmayan ya da yanlış takan kadınları tespit etmek için kullanılmak üzere. Yasaya göre başörtüsünü yanlış takanlara uyarı ve para cezası verilecek ancak başörtüsü takmayan kadınlar daha ağır yaptırımlar sürecek.

İran bu yasayla birlikte resmi olarak Çin ve ABD’den sonra (sadece bazı eyaletlerde) 7/24 vatandaşlarını yapay zekâ destekli yüz tanıma sistemleriyle izleyen 3. ülke oldu.