İlk Keşfedildiğinde Kalp Gibi Attığı İçin Uzaylı Sinyali Zannedilen Nötron Yıldızı: Pulsar

İçinde yaşadığımızta yaşadığımız bu sürekli genişleyen evin her köşesinde süregelen ilginç olaylar yaşanıyor. Yıldızlar oluşur, yıldızlar ölür, cisimler birleşirken ve bazen de yeni cisimler oluşur. Evet içerdiği için bazı cisimler yok edildiğinde aslında başka bir sistem ortaya çıkıyor. İşte pulsar bu sistemlerden bir tanesi. Pulsar tabi ki yoktan var olmuyor, dev kütleli bir yıldızın ölmesi gerekiyor.

Bir tür nötron yıldızı olan pulsarı bu kadar ilginç yapan ise bize mesaj gönderiyor olması. Yüksek dönüşüm hızları sırasında çevrelerine radyo dalgaları, ses ve hatta ışık saçıyorlar. Daha da ilginci bu saçılımı dönüşleri sırasında belirli periyotlarda yapılanlar için bir insan kalbi gibi nabız atışına benzetiyorlar. gelin uzayın ilginç cisimlerinden pulsar ne demek, nasıl oluşur Yakından gördüğümüz ve ölüm tarihini görelim.

Temelden başlama, pulsar nedir?

Türkçede atarca olarak terör pulsar, Latince kökenli İngilizce kalbine atması, kalp gibi atanan anlamı gelen pulsate kelimesinden türetilmiştir. Bir tür nötron yıldızı olan pulsarların bu adı almalarının nedeni, içinde bulundukları sistemin kalbi konumundalar ve isteyenler bir insan kalbi gibi belirli periyotlarda radyo dalgaları, sızan ışın, morötesi ışın ve ışık yaymalarıdır.

Peki pulsar nasıl oluşur?

Bir yıldızın yaşadığı süpernova patlaması ile parçalanması sonucu içine doğru çökmesi ile birlikte nötron yıldızı yani pulsar oluşur. vardı yoğun kütle, çap küçük, manyetik alan ise yüksektir. Bu bölümleri ışınımlar yapan kaynaklara sahiptir. Bu yapı nedeniyle deniz feneri etkisine benzetilirler. Her pulsar Dünya’dan önceki türde bir nötron yıldızı değildir.

İyi ama tam olarak pulsar ne demek, pulsar ve nötron yıldızı aynı mı?

Her nötron yıldızı pulsar değildir ama her pulsar bir nötron yıldızıdır diyebiliriz. Pulsarlar için nötron yıldızlarının bir alt kümesi demek mümkün. Evrende sayısız yıldız var. Her yıldızda yaşanan süpernova patlaması ile parçalanma sonucu pulsar oluşmaz. Çünkü pulsarlar yoğun kütleli sistemlerdir.

Örneğin Dünyamıza hayat veren Güneş de bir yıldızdır ve bir gün patlayıp parçalanacak ve kendi içinde çökecektir ama bunun sonucunda pulsar oluşmayacaktır. Çünkü Güneş o kadar da büyük değil. Patlama sonucu pulsar çalmak için bir yıldızın Güneşimizden en az 8 kat büyük olması gerekiyor. Güneş gibi yıldızlar çökerse en fazla beyaz cüceye dönüşür. Güneş’in 8 kat büyüğü pulsar oluştururken 25 kat büyüğünün süpernova patlaması ile çökmesi sonucu kara delik görülür. Yani çöken yıldızın kütleleri sonunda daha da güçlü oluyor.

Bazı pulsarların kendi etrafındaki dönüş hızı hayret verici:

Bugüne kadar öğrendiğimiz klasik uzay bilgilerine bakışımız zaman bir uzay cisminin nabız gibi atıyor olması biraz şaşırtıcı olabilir çünkü kalbimizin normal şartları altında dakikalar en fazla 100 kez atar. Bildiğimiz kadarıyla yıldızlar bu kadar hızlı dönmez değil mi? Hem de nasıl döner.

Keşfedilen pulsarlardan bir dakikada değil, geçmişte tam bin devri yapıyor. Yani bir saniye içinde kendi çevresinde tam bin kez ilerliyor. Tilkicik takımyıldızının ortasında bulunan ve ilk keşfedilen pulsarlardan olan bir cisim ona 1.3 dalga radyo dalgaları gönderiyordu.

Pulsarların dönüş hızı doğal sahip oldukları hıza göre değişiyor. Örnek vermek gerekirse 20 km çapındaki ortalama bir pulsarın dönüş hızı saniye 62.800, dakika 3.768.000, saatte 226.000.000 kilometre olabilir. Yoğunluğu ise ağırlık üzerinden anlayabiliyoruz. Örneğin bir pulsardan çay askısı kadar madde alın. Bu kadarcık çıldırtıcı ağırlık Dünya’da 100 milyon tondan tahmin. Evet, milyon.

Pulsarların farklı türleri var:

Bilim insanları atar üç temel grup ayırıyor; yörüngesel pulsarlar, x ışını pulsarları ve magnetarlar. Yörüngesel pulsarlar kendi sonunda dönerken zaman içinde enerjisini kaybedip yaşar. Magnetarların ışınımları çok güçlü manyetik cihazlardan gelir ve manyetik alan azalınca da ölürler.

X ışıması pulsarlar ise ilginç çünkü çiftli yüzeyde ortaya çıkıyorlar. Bir pulsarın başka bir pulsar, yıldız ya da gezegen ile eşleşmesi sonucu ortaya çıkan bu sistem madde kodları vardır. Madde girişleri sayesinde pulsarın dönüş periyodu artar ve milyonlarca yıl boyunca yolculuk eder.

Pulsarı keşfeden insanlar bilim onu ​​bir uzaylı mesaj zannetti:

Cambridge Üniversitesi’nde görevli öğretmenler Jocelyn Bell Burnell ve Antony Hewish, kuasar olarak nitelendirdikleri galaksi çekirdeklerini incelemek için 1967’de bir dizi çalışma yürütüyorlardı. Bu çalışma kapsamında dev bir radyo teleskobu kurulmuştu ve alınan hassasiyetle inceleniyordu.

Aynı yılın Temmuz ayında ekip düzenli olarak kendini birkaç kez bir araya getiren bir sinyal yakaladılar. LGM-1, Küçük Yeşil Adam, Türkçesi ile küçük yeşil adam olarak yürütme bu sonuçların uçuşları uzaylı mesajı olduğu düşünüldü. Çünkü yazdığı bir mesaj verir gibi 16 milisaniye periyodundaydı ve bir gezegenden böyle bir sinyal gelemezdi.

Ekip bu bir üniversitede görevli diğer bilim insanlarıyla da paylaştılar. Hatta aralarında korkup bu verileri yok edelim diyenler oldu. Tabi sonra 4 farklı radyo sinyali daha keşfedilince durum anlaşıldı ve 1968 yılında bu cisimlere pulsar adı verildi. Aynı yıl farklı araştırmacılar periyodu 33 milisaniye olan farklı bir pulsar daha buldular. Keşfedilen bu periyot aralığı sayesinde pulsarların nötron yıldızlarıydılar.

Bir pulsar sayesinde kütleçekim ispatlandı:

Joseph Taylor ve Russell Hulse, 1974’te çiftli yıldız sistemlerinde bir pulsar buldular. Bu pulsar, farklı bir pulsarın etrafında dönüyordu ve bu tur 8 saat sürüyordu. Albert Einstein’ın ortaya koyduğu genel görelilik kuramına göre gezegensel enerji kaybolduğundan kütleçekim dalgaları oranlarının artması gerekiyor.

Araştırmacılar bu pulsarları kıstırdılar. Yıllar içinde fark edildi ki gerçekten de bu iki cisim her yıl birbirine birer metre yaklaşıyordu. Her ışınım sırasında pulsar belirli bir oranda enerji tüketimi oldu. Yani doğruydu, enerji kütleçekim dalgalar halinde yayılıyordu. Joseph Taylor ve Russell Hulse, yaptıkları bu çalışma sayesinde 1993 yılında Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldüler.

Uzayda bir insan kalbi gibi atan nötron yıldızı pulsar ne demek, nasıl oluşur gibi merak edilen soruları yanıtladık ve konu hakkında kullanılması gereken ilginç açıklamalardan bahsettik. Kimbilir evi ıssız noktalar bizi daha ne gibi gizemler bekliyor. Konuyu Doğum Düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.