Dikkat Süremizin Bir Japon Balığından Bile Düşük Seviyeye İnmesinin Nedenini Öğrenince “Bu Noktaya Ne Ara Geldik!” Diyeceksiniz

“Japon balığı etkisi” veya “Japon balığı etkisi”; Dikkat süreleri çok kısa olan japon balıklarını ifade eden, dikkat süremizin ne kadar kısa olduğunu anlatan bir terimdir.

Yaşam tarzımızın değişmesine bağlı olarak gelişen bu durum, çoğumuzun farkında olmasak da ya da küçük çaplı da olsa DEHB yaşamasına neden oluyor. (Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu) Sahibi bunu yaptı!

Zamanla ortalama dikkat süremiz azaldığından Japon balığı kadar küçüldük!

Ortalama bir insanın dikkat süresi 13 yıl arayla Ölçüldüğünde aşağıdaki sonuçlar elde edildi:

• Yıl 2000: 12 saniye
• Yıl 2013: 8 saniye

8 saniye, Japon balığının dikkat süresinden daha kısa Bu şu anlama geliyordu!

Peki dikkat seviyemizdeki bu düşüşün nedeni nedir?

Her türlü bilgi veya eğlence kaynağına tek tıkla ulaşabildiğimiz dijitalleşen dünyada, “anlık memnuniyet” Bu duyguya oldukça alıştık. İstediğimiz her şeye istediğimiz zaman ulaşabiliyoruz. Sanki dünya parmaklarımızın ucunda.

Elbette bu durumun olumsuz sonuçları da var. Araştırmacılar, interneti kullanma şeklimiz Dikkat süremiz üzerinde ciddi bir etki yarattığından endişe ediyor. Birçoğumuz tek bir işe odaklanamıyoruz. Hiçbir şey yapmadan 1,5-2 saat film izleyemiyoruz.

Başta telefonlarımız olmak üzere teknolojik cihazlarımızdaki “multitasking” özelliği her şeyi aynı anda yapmaya alışmamıza ve konsantrasyon süremizin kısalmasına neden oldu.

Telefonunuzun ekranını düşünün; Yakınınızdaki birden fazla platformdan bildirim alıyorsunuz veya aynı anda Instagram’a girmeyi seçiyorsunuz, ana sayfa açıldığında hem gönderileri hem hikayeleri hem de gelen mesaj bildirimlerini görüyorsunuz. Oradayken bir yazıya bakarsınız, Bu arada yukarıdan bir mesaj daha Gelir ve düşünmeye başlarsınız… Bu örnekleri daha da uzatabiliriz ama ne demek istediğimizi zaten anlamışsınızdır.

TikTok ve Reels gibi kısa içerikler; Durumu daha da vahim bir noktaya taşıdı.

Uzun içeriklere dayanma süremiz azaldıkça bize daha kısa içerikler sunulmaya başlandı. Bunun gibi arz ve talep şeklinde Birbirimizi tetikledik. Sunulan her kısa içerikle birlikte daha da kısa içerikler istemeye başladık.

Nihayet; Bazen TikTok, Reels veya YouTube Shorts gibi birkaç saniye uzunluğunda, Dayanabilirsek 1-2 dakika İçeriğe alıştık. İçeriğin süresi arttıkça konsantrasyonumuz azaldı!

Kısacası; Kısa süreli yüksek dikkat ile daha fazla bilgiyi daha hızlı işliyoruz.

Elimizdeki sınırsız bilgi ve bize kısa süreli keyif veren içerikler, dikkat seviyemizin o birkaç saniyelik içeriklerde artmasına, birkaç saniye sonra azalmasına neden oluyor. Ne yazık ki buna alıştıkça İlerledikçe dikkat süremiz azalacak benziyor.

Bunu önlemek için ne yapabiliriz?

• Keyif aldığımız bir içeriği (film, dizi, kitap vb.) yeniden tüketmeye çalışmak ve bu arada Diğer uyarıcılardan etkilenmemek çalışabiliriz. Daha sonra malzemeleri ilk defa tüketeceğimiz malzemelerle değiştirebiliriz.
• Sosyal medya kullanım düzeyimizi sınırlayabiliriz. Keyif aldığımız içeriği azaltıyoruz gerçekten ihtiyacımız olduğunda Kullanmayı deneyebiliriz.
• İçerik süreleri giderek artıyor kendimizi onları izlemeye veya okumaya alıştırabiliriz.