Cumhurbaşkanlığı, Kahramanmaraş Depremiyle İlgili ‘Yalan’ Olarak Değerlendirilen Haberleri Açıkladı

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, sosyal mecralarda dezenformasyonu engellemeyi öngören yasayla birlikte Ekim 2022’de “Tasarım Bilgisi Bülteni” paylaşmaya başladı. Söz konusu Bülten, Başkanlık tarafından “yalan” olarak değerlendirilen hafta haberlerini barındırıyor, bu değerlendirmenin ardındaki konuya bakarak yer veriyor.

İletişim Başkanlığınca muhafaza ve yalan olarak değerlendirilen haberlerin bulunduğu en güncel bülten, 6 Şubat günü gerçekleştikten sonra depremin ardından doğumu kutladı.. Başkanlık tarafından yalan olarak değerlendirilen haberler ve yönlendirmeleri şu şekildeydi:

• Bu içerikteki tüm ifadeler, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından görevli gazeteden olduğu şekilde alınmış, hiçbir şekilde kişisel yoruma yer verilmemiştir.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca yalan olarak değerlendirilen haberler (6 Şubat)

1. “Deprem Bölgesinde Arama Kurtarma Çalışması Yapılmıyor” İddiası
2. “Deprem Sonrası Malatya’da Kızılay Bölge Kan Merkezi Tamamıyla Yıkıldı” İddiası
3. “Malatya Özel Güvenim Bakım Merkezi’ndeki Engelli Bireyler Sokakta Kalıyor” İddiası
4. “Sakarya’da 5.5 Büyüklükte Deprem Meydana Geldi” İddiası
5. “Adana Havalimanı İkinci Bir Karara Kadar Uçuşlara Kapatıldı” İddiası
6. ”AFAD, Akşam Saatlerinde 8.5 Şiddetinde Deprem Bekleniyor Açıkladı” İddiası
7. “Deprem Sonrası Uşak’ta 100 Liralık Battaniye Bir Günde 250 Lira Eski” İddiası
8. “Kahramanmaraş’ta Deprem Anı” İddiasıyla Paylaşılan Bazı Görüntüler
9. “Samsun’da Bir Saat İçerisinde 6.3 Şiddetinde Deprem Olacak” İddiası

1. “Deprem Bölgesinde Arama Kurtarma Çalışması Yapılmıyor” İddiası

Bazı sosyal medya hesapları tarafından barındırılan, “Afet bölgesinde arama kurtarma çalışmaları yapılmıyor” iddiaları gerçek dışıdır.

HAKİKAT: Kahramanmaraş merkezli toplam 10 ili depremlerin ardından arama kurtarma çalışmalarına devam etmektedir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 Şubat saat 13:04 sonrasında 9 bin yıl arama kurtarma çalışmasını yürüttüğünü ve bu sayının sürekli artmakta olduğunu ifade etti. AFAD’dan yapılan son göre, depremden etkilenen bölge 15 bine yakın arama kurtarma, yine aynı şekilde 5 bine yakın araç ve iş makinesi görevlendirilmiştir. Ayrıca AFAD gönüllüsü 10 bin 409 kişinin de yürütmelerine destek vermektedir.

Bu ekipler 216 araç ve 3 bin 226 iş makinesiyle arama kurtarma faaliyetlerini sürdürmektedir. 10 ildeki ekiplere ve ambulanslara ilaveten il dışından 602 ambulans, 187 UMKE timi, 2 ambulans uçak ile toplam 2 bin 256 acil sağlık personeli hasar gören illere ulaştı.

Ayrıca deprem bölgesinde arama kurtarma muhafazaları 3 bin 500’den fazla Mehmetçik katkı sağlıyor.

Depremin hasara yol açtığı illerde yıkılan perdeler altında kalan sürelerde kurtarma operasyonları sürdürülmektedir.

Bu çalışma kapsamında 6 Şubat 2023 saat 23:50 itibari ile 6 bin 345 kişi fırtına altından kurtarılmıştır.

2. “Deprem Sonrası Malatya’da Kızılay Bölge Kan Merkezi Tamamıyla Yıkıldı” İddiası

”Deprem sonrası Malatya’da Kızılay Bölge Kan Merkezi tamamen yıkıldı” iddiaları gerçek dışıdır.

HAKİKAT: Malatya Kızılay Bölge Kan Merkezi binasında meydana gelen ufak çaplı hasar meydana geldi. Hasar, binadaki verileri durduracak düzeyde değildir.

Malatya Kızılay Bölge Kan Merkezi operasyonlarına devam etmektedir.

3. “Malatya Özel Güvenim Bakım Merkezi’ndeki Engelli Bireyler Sokakta Kalıyor” İddiası

”Malatya Özel Güvenim Bakım Merkezi’ndeki engelli kişiler sokakta kalıyor” iddiasıyla barındıran görüntüler görüntüleme içeriyor.

HAKİKAT: Görüntüler söz konusu iddia ile sosyal açıdan paylaşılmış, basın yayın organlarında habere konu olmuş ve bazı siyasetçiler tarafından dillendirilmiştir.

Kahramanmaraş-Elbistan merkezli olarak 13:24’te meydana gelen 7.5’te meydana gelen depremdeki Malatya’da tıslanmasının etkisi, deprem sırasında Özel Güvenim Bakım Merkezinde kalmakta olan engellilerin bahçeye ve kurumun çıkarılması sağlanmıştır.

Bu esnada kimin tarafından çekildiği ve servisin gördüğü ortaya çıkan bir video ile engelli bireylerin sokakta kaldığı iddia edilmiştir.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Malatya Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ve bakım merkezi ile iletişim geçmiş, videodaki görüntüler deprem anına ait olduğu ve binada herhangi bir problemin unutulma sebebi ile engellilerin tekrar kurumun içine alındığı öğrenilmiştir.

Engelli bireylerde kalma yönündeki iddialar, tamamen amaç amaçlıdır.

4. “Sakarya’da 5.5 Büyüklüğünde Deprem Meydana Geldi” İddiası

Bazı basın yayın organlarında yer alan, “Sakarya’da 6 Şubat saat 15:03’te 5.5 büyüklüğünde deprem meydana geldi.” iddiası doğru değildir.

HAKİKAT: Türkiye’de en çok sismik istasyona sahip AFAD kurumunun düzeninde böyle bir kayıt bulunamıyor.

Kandilli Rasathanesi’nin yanı sıra uluslararası deprem araştırma çalışmalarının da genel olarak yürütüldüğü, böyle bir depremin söz konusu olmadığı görülüyor.

5. “Adana Havalimanı İkinci Bir Karara Kadar Uçuşlara Kapatıldı” İddiası

Kahramanmaraş’ın Pazarcık İlçesinde meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından sosyal çevrelerde ve bazı haber sitelerinde, “Adana Havalimanı ikinci bir karara kadar uçuşlara kapatıldı” iddiaları ortaya atılmıştır.

HAKİKAT: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın açıklamasına göre, iddialar tamamen asılsızdır. Adana Havalimanı hava ulaşımına açık.

6. ”AFAD, Akşam Saatlerinde 8.5 Şiddetinde Deprem Bekleniyor Açıkladı” İddiası

Bazı sosyal medya hesaplarından açıklamalar, “AFAD, akşam saatlerinde 8,5 ölçümünde bir deprem beklendiğine ilişkin açıklama yaptı” iddiası doğru değildir.

HAKİKAT: AFAD veya herhangi bir kurumdan böyle bir açıklama yapılmamıştır.

7. “Deprem Sonrası Uşak’ta 100 Liralık Battaniye Bir Günde 250 Lira Eski” İddiası

Bazı sosyal medya hesaplarında yaşanan deprem felaketine atıfla, “Uşak’ta sabah 100 TL’ye satılan battaniyeler şimdi 250 TL’ye satılmaya başlandı” iddiası doğru değildir.

HAKİKAT: Uşak Valiliği tarafından yapılan basın açıklamasına göre şehirde üretilen battaniyelerin fiyatları içerdikleri materyallere göre 100 TL ile 350 TL arasında değişiklik gösterdiğini belirtiyor.

Ticaret İl Müdürlüğü tarafından yapılan operasyon kapsamı, deprem öncesi ve sonrasında herhangi bir fiyat tutarsızlığı tespit edilmemiştir. Ayrıca Uşaklı çocukları tarafından 100 bin adet battaniye, depremin yaşadığı ilk andan itibaren atık olarak deprem bölgelerine gönderilmiştir.

8. “Kahramanmaraş’ta Deprem Anı” İddia Paylaşılan Bazı Görüntüler

Sosyal medyada, “Kahramanmaraş’ın Pazarcık bölgesinde meydana gelen deprem anı” iddiasıyla bazı görüntüler ilgili deprem anına ait değildir.

HAKİKAT: Söz konusu bakış açısı, 30 Ekim 2020’de İzmir’in Seferihisar ilçesinde meydana gelen 6.6 depremdeki deprem anına ait olduğu tespit edilmiştir

9. “Samsun’da Bir Saat İçerisinde 6.3 Şiddetinde Deprem Olacak” İddiası

Bazı sosyal medya hesaplarından bir ses kaydında geçen, “Samsun’da bir saat içinde 6.3 oranında deprem olacak” şeklindeki iddia tamamen asılsız.

HAKİKAT: Samsun Valiliği’nden yapılacak, saat 13:24’te Elbistan merkezinde meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki depremden Samsun’un da etkilendiği ve şu ana kadar çevrenin bir etkisinin olmayacağı belirtiliyor.

Açıklamada kalıcı, “Samsun’da 1 saat içinde deprem olacak” şeklindeki asılsız iddialara itibar etmemeleri ve resmi hedeflerini açıklamalarını takip etmelerinin sonunda gerçekleştidu.