Meyve Sineklerinin Beyin Haritası Çıkarıldı: Yapay Zekâ Modellerine Çok Benziyor

Vücudumuzdaki belki de en önemli organların başını çeken beyin, nefes öyküsünden tutun da şu anda bu yazıyı okumanıza kadar her hareketinizi kontrol eden ve bu hareketleri mümkün kılan karmaşık bir organdır. Bu organın sahibi olduğu akıl almaz yetenekler araştıran insanlar bilimysa uzun yılan insan ve hayvan beyinleri üzerinde farklı araştırma yapıyor.

12 yılı aşkın süredir meyve sineklerinin beyin yapılarının üzerinde araştırma yapan bir bilim grubu insanıysa nihayet bu küçük canlıların beyin haritasını başarmayı başardı. İşin ilginç tarafıysa meyve sineklerinin beyin yapılarının günümüzde kullanılan nöral yapay zeka yapıları ağ yapılarının aşırı uçlarda olması.

Sineklerin beyin yapısı, doğumundan ölümü değişmiyor

The Science’ta yayınlanan makaleye göre araştırmacılar, 12 yıllık araştırma süresi boyunca binlerce larva ve yetişkin meyve sineğinin beyin yapısını inceledi. Hayvanların çeşitli nöronlarını ve sinapslarını ayrıntılıca koruyucu ve haritalayan araştırmacılar, sineklerin larva başlarındaki beyinlerinin ve sinapslarının oluşturduğunu ve ölene kadar değişmediğini belirtti. “Drosophila melanogaster” isimli meyve sineği taramayı çevreleyen insanlar bilim, sineğin pek çok insanı algılaman hoşlanmadığı hayatı boyunca gördüğü her nesneyi ve insanı tanıyabildiğini, öğrenebildiğini ve karar verme yetisine sahip olduğunu belirtiyor.

Nörobilim alanı uzmanı için büyük bir gelişme olan bu araştırma, araştırmanın ve diğer hayvanların çevresinden nasıl evrimleştiğini öğrenmede ve tüketicilerin kontrol edilmesinde büyük rol oynayabilir. Ayrıca bu araştırma yapay zeka alanındaki çalışmalar da kökten yürütme.

Sinek beyni, yapay zekâ nöral ağının neredeyse aynısı

Nöral yapay zekâ ağları, beyin yapısını simüle ederek gerçek bir beyin gibi “davranması” için özel olarak tasarlanmış yapay zekâ sistemleridir. Sinekler üzerinde yapılan bu yapılarysa nöral yapay zekaların çalışma ilkelerinin ve yapılarının sineklerin beyniyle hemen hemen aynı olduğu ortaya çıkıyor. Tabii ki bu durum sinekleri hakkında bazı komplo teorilerinin ortaya atılmasına neden olsa da aslında bu gösterim yakın ev beyninin tüm sırlarını çözebileceğimizin sinyallerini veriyor.

Keza nöral yapay zeka çocukları, çıkartılan bu harita sayesinde meyve sineği başta olmak üzere pek üzere çok canlının beyin yerleşimi bilgisayar ortamında yeniden yerleşimler bu yapı üzerinde güvenli bir şekilde deneyler yapabilir ve önceki hayvanların beyninin daha sonra da insan beyninin sırlarını açığa çıkarabilir.

Çıkartılan bu harita, hayvanların beyin yapılarında “neyin nerede olduğunu” öğrenerek rehberler, düşünme biçimlerini, motivasyonlarını ve (arılarda olduğu gibi) kovan zihninin nasıl öğrenmemizin anahtarı olabilir.