Yıldız Kaydı Sanıp Dilek Tutarken İzlediğimiz ‘Gök Taşı’ Aslında Nedir? İşte Okuyunca ‘Gerçekten Böyle miymiş’ Dedirtecek Bilgiler

Uzay, sonsuz karanlık bir boşluk. Bu boşlukta var olan sayısız gök cismi var. Bu gök cisimleri kimbilir ne zaman yaşadıkları çarpışmalar nedeniyle dağılıyor ve etrafa daha küçük parçalar saçıyorlar. Bu parçalardan bazılarını Güneş’in bitişine buluşmaya başlıyor ve vaktinin geldiği zaman bir kısmı oradan koparak Dünyamıza geliyor. İşte bu parçalardan Dünya gezegenine giren ve bazen yeryüzüne düşenlere meteor yani göktaşı diyoruz.

Yeryüzünde yaşayan insanlar olarak sahiplenmiyoruz ancak Dünyamıza sürekli gök taşından geliyor. Gezegenin cennetleri sayesinde onların büyük bir bölümü yanarak yok olup gidiyor. bazıları ise yeryüzüne düşebiliyor. Yeryüzüne düşmeseler bile bunları görünen gözle gördüğümüz için yanarken oldukça parlak bir ışık yayıyorlar. gelin göktaşı nedir yakından bakalım ve göktaşı gözlem bilgileri görelim.

Göktaşı nedir?

Türkçede göktaşı olarak tabir edilensak da bu cisimlerin İngilizce adı meteordur. Meteor sarmal kökenlidir ve bir araya gelen şey telaffuz ediliyor. Temel tanımıyla gök taşı, Dünya gezegenine giren uzay kayaları ve meteroidlerdir. Pek çok gök olayı gibi gök taşlarının Dünya atmosferine girdiği de açık gözle izlenebilir.

Göktaşı bölümleri çoğu zaman uçuş zamanının 50 – 80 kilometre yüksekliğinde gerçekleşir. En hızlı gök taşlarının Geçerken 71 kilometre hıza ulaştığını. Her gün Dünyamıza 50 metrik ton göktaşı düşüyor ancak çoğu çakıltaşı kadar. Bunun nedeni atmosferdir. Gök taşlarının büyük bir bölümü Dünya gezegenine girdikleri anda yanmaya ve yok olmaya başlıyor.

Dünya atmosferine giren gök taşlarının büyük bir bölümü yanarak yok olsa bile kısmı bu süreci küçülterek atlatıyor ve dünyaya inmeyi başarıyor. Ancak yaşadıkları yanma o kadar yoğun ki ne kadar büyük olurlarsa çoğu zaman yeryüzüne oldukça küçük bir parça düşer. Bu nedenle yolda bir göktaşı bulmak gerçekten mümkün ama her ilginç taş, taşı gök olmayabilir.

Gök taşları hakkında ilginç bilgiler:

• Göktaşı yoğun olarak geldikleri zaman bir meteor yağmuru akışları.
• Gök taş pek çok farklı nedene bağlı olarak oluşurler.
• Yere ulaştıkça bir gök cismine göktaşı denmez.
• Meteor yağmurlarının adları, oluşturdukları takım yıldızlarından gelir.
• Gök taşları yaşlı, çok yaşlı olabilirler.
• Gök taşlarının yanışı sırasında çok farklı renkler ortaya çıkıyor.
• Ateş Topu olarak Ölüm bir gök taşı, Venüs gezegeninden bile parlaktır.
• Bazı geceler üzerinde binlerce gök taşı görülebiliyor.
• Uluslararası Uzay İstasyonu gök taşlarına karşı korunuyor.

Göktaşı yoğun olarak geldikleri zaman bir meteor yağmuru akışları:

Aslında çoğu zaman yaşanan göktaşı düşme olayı meteor yağmuru olarak adlandırılır. Çünkü bir şekilde başka bir gök cismden kopup Dünyamıza doğru gelen cisimler, birden çok parça halinde bulunurlar ve bu şekilde atmosfere girerler. Birden çok göktaşının sanatı arda Dünya göklerine girerek oluşan olay meteor yağmuru olarak adlandırılır. Elbette izlemesinin ne kadar zevkli olduğunu hepimiz düşünüyoruz.

Gök taş pek çok farklı nedene bağlı olarak oluşurlar:

Gök taş, bir gök cisminden kopup Dünya ateşine giren parçalardır. Yani bir kalıntı kalıntısıdır. Bu kalıntıları bir kuyruklu yıldızdan, asteroiten, meteroidden ya da kimbilir ne zaman bir gezegenden koparak oluşmuş olabilir. Bunlar tek bir büyük kütle halinde olarak da bir gök taşına dönüşebilir, uzay sakinlerinde yaşadıkları çatışma ve benzeri oluşumlar dağılarak pek çok farklı ve küçük parça şeklinde de gök taşına dönüşebilir.

Yere ulaştıkça bir gök cismine gök taşı denmez:

Popüler bilim yazılarında ya da elde etmek Dünya’ya çarpan, Dünya atmosferine giren ve hatta Dünyamızın yöneticilerinden geçen gök cisimlerine bile göktaşı denmektedir. Ancak işin terminolojik bölümü geldiğimiz zaman bunların hepsi göktaşı değildir. NASA, yalnızca Dünya atmosferinden bölgeleri de yeryüzüne ulaşabilen gök cisimlerine meteor yani gök taşı diyor. Diğer durumlar cismin yapısı ve olaya göre özel olarak adlandırılıyor.

Meteor yağmurlarının adları, oluşturdukları takım yıldızlarından gelir:

Meteor yağmurları genel olarak bir saat içinde yaşanır ve birkaç farklı göktaşı görülür. Buna neden olan cisimler, çoğu zaman kuyruklu yıldızlardan kopan kalıntılardır. Bu nedenle meteor yağmurlarının isimleri, koptukları kuyruklu yıldızın bulunduğu takımyıldızından gelir. Leonid meteor yağmuru, Leo takımyıldızının Comet Tempel-Tuttle kuyruklu yıldızından geliyor. Perseidler, Orionidler ve Geminidler gibi daha pek çok meteor yağmuru, her yıl düzenli olarak yaşanmaktadır. Leonid meteor yağmuru, her yıl Kasım ayında gerçekleşmiyor.

Gök taşı yaşlı, çok yaşlı olabilirler:

Göktaşı düşmeleri, özellikle meteor yağmurları çok sık yaşanır. Uzmanlara göre her yıl 30’dan fazla meteor yağmuru yaşanıyor. Bu kalıntılar dün kopup da gelmiyor. Büyük bir bölüm 100 ortamı daha büyük. Perseid olarak Ölüm meteor yağmuru her yıl Ağustos ayında meydana geliyor. İlk kez günümüzden 2000 yıl önce görülmüş olan bu durum Çin yıllıklarına gitmiştir. Yani meteor yağmurlarının binlerce yıllık bir geçmişi var.

Gök taşlarının yanışı sırasında çok farklı renkler ortaya çıkıyor:

Gök cisimlerinden kopup gelen kalıntı kalıntısı, Dünya atmosferine girdikleri anda yanmaya başlarlar. Yanma dediğin kırmızı olur diyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü gök taşının grubuna bağlı olarak pek ortaya çok farklı renk çıkması. Örneğin yüksek demir içeriğine sahip olan bir gök taşı sarı renk, yüksek kalkan içeriğine sahip bir gök taşı ise mor renk yanabilir.

Ateş Topu olarak Ölüm bir gök taşı, Venüs gezegeninden bile parlaktır:

Ateş Topu aslında tek bir gök taşına verilen ad değil, bir göktaşı türüdür. Boyutları genel olarak bir basketbol topu ile araba modları arasında. Bildiğimiz gök taşlarına göre çok daha uzun ömürlü ve parlak olurlar. Uluslararası Astronomi Birliği, bu tür bir göktaşının Venüs gibi son derece parlak bile gezegenden bile daha parlak olduğunu söylüyor. En ünlü Ateş Topu, 1972 yılında, geçmiş 15 kilometre hızla Amerika Birleşik resimlerinin Utah ülkesinde görülmüş olan Büyük Gün Işığı Ateş Topu’dur.

Bazı geceler üzerinde binlerce göktaşı görülebiliyor:

NASA ve benzeri bir kuruluşta bulunan gökyüzü radarının başına oturursanız gerçek anlamda şoke olursunuz. Çünkü Görülenlerin dışında da Dünyamıza sürekli bir göktaşı sona eriyor. Böyle bir radarın standart bir gecede yaptığı ölçümde yaklaşık 12 bin taşı gök olduğu görüldü. Olanlar büyük bir toz bölüme kadar olsa bile bir şekilde yeryüzüne inmeyi başarıyor.

Uluslararası Uzay İstasyonu gök taşlarına karşı korunuyor:

Anlaşıldığı üzere uzayda bu tür kalıntılar sürekli devam ediyor ve bir kanat çırpıyor. Dünyamızı atmosfer koruyucu tamam ama Uluslararası Uzay İstasyonu nasıl korunuyor derseniz, cevap özel kalkanında saklıdır. Bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz güç kalkanları gibi olmasa da Uluslararası Uzay İstasyonu’nun da yanında bir kalkan var ve bu kalkan, 3 cm çapa kadar olan tüm gök taşlarına karşı koruma sağlıyor.

Dünyamıza her gün binlerce veren gök taşı nedir diyerek yanıtlayarak göktaşının ilginç bilgilerinden bahsettik. Elbette giymek için pek çok teknik terimden kaçınmaya çalıştık. Gök taşı hakkında çok daha ayrıntılı bilgi almak için NASA ve benzeri diğer örnekler resmi internet sitelerini ziyaret edebilirsiniz.

Uzayın diğer içeriğini okumak isterseniz: