Hiçliğin Ortasındaki Uluslararası Uzay İstasyonu’nda Temiz Hava ve Su Nasıl Hiç Bitmiyor?

Uluslararası Uzay İstasyonu, gezegenimizin yörüngesinde yaklaşık 400 kilometre yükseliş ve yürüyüşler 7.8 kilometre hızla dönen insan yapımı bir uydu.

İstasyon, uzayda işlerin nasıl yürüdüğüne dair bilgimizi geliştirmek için yürüten ve bir dizi deney yapan astronotlara ev sahipliği yapıyor.

Astronotların da bizim gibi olmazsa olmaz temel ihtiyaçlar var.

Mürettebatın uzayda bulundurma rahat yaşamasını sağlamak için Uluslararası Uzay İstasyonu’nda birçok yaşam destek sistemi mümkün olabilir.

Hiç şüphe yok ki astronotların Dünya’nın sahip olduğu kilometrelerce yukarıda hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu en önemli üç şey su, yiyecek ve oksijen.

İstasyon aslında Dünya atmosferinin içinde kalsa da termosfer detayları olarak bilinen bu yükseklikte hava parçalarını çözmek için kullanılamayacak kadar seyrek. Peki bu durumdaki okjisenleri nasıl bitmiyor?

İhtiyaçları olan oksijeni istasyonda yaparlar.

NASA, istasyonlarda zaten sahip oldukları şeyleri geri döndürme konusunda gerçekten çok başarılı. Uluslarasarı Uzay İstasyonu’nda ihtiyaçtan kaynaklanan oksijen iletimle görevli sistem Oksijen Üretim Sistemi (Oksijen Üretim Sistemi) adı verilmiştir.

Bu sistem elektroliz ile suyu hatlarına ayırarak oksijenleri ve hastane gazlarını açığa çıkarıyor.

Elektroliz çalışmasını kısaca şöyle açıklayabiliriz;

Elektrik akımını kullanarak bir sıvı içinde çözünmüş kimyasal parçaların ayırma işlemine elektroliz deniyor. Bu işlemi sadece su için uyguladığımızda, su (H2O) oksijen (O2) ve Savaş (H2) bölümlerine ayrılıyor.

Elektroliz ile elde edilen oksijen gazı uzay istasyonunun havasına karışıyor. Böylece istasyonun solunabilir havası sürülebiliyor. Elektroliz sırasında açığa çıkan Kalkış ise patlayıcı bir gaz olduğu için istasyondan uzaklaşıyordu. Ta ki 2010’a kadar. Bu bölümden birazdan geri almanızz, ama önce su bölümünü görelim…

Oksijeni sudan üretiyorlar, peki o zaman su nasıl tükenmiyor?

Haftanın 7 günü 24 saat yeterli güç, solunabilir hava, temiz su, uygun sıcaklık ve nem sunmakla görevli Uluslararası Uzay İstasyonu’nda hiçbir şey çöpe atamayız.

Uzay istasyonunda yer alan su geri alma sistemi, ihtiyaç duyduğu temiz su büyük bir bölümü karşılıyor. Havadaki nemi yakalayıp yoğuşatabilen bu sistem, istasyondaki araştırma hayvanlarının ve astronotların ter ve uçuşları da dahil olmak üzere her türlü atık suyu arındırarak tekrar kullanıma hazır hale getiriyor.

NASA, kulağa garip gelse de temizlemeden elde edilen su Dünya üzerindeki şişelenmiş içme sularından bile daha temiz olduğunu söylüyor.

Hidrojeni de su kullananlar.

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 2010 yılından beri kullanılan bir başka sistem, istasyon içinde her türlü doğal faaliyeti ile üretilen gazları havadan yakalayıp karbon ve oksijenleri bölümlerine ayırır.

Elektroliz ile oksijen giderici arta kalan çizgiler de bu sistem organı, mimari kimyasal aksamlar sonrasında su ve metan oluşur. Elde edilen su, istasyonda tekrar kullanılabilir.

Bu işlem sırasında kullanılan koruma önlemleri çok fazla olduğu için, elektroliz ile üretilen Koruma bazen yetmeyebiliyor. Bu bölümlerin Dünya’dan uzay istasyonuna yeterli suyu geliştirdiği çok büyük bir gelecekte olacağı için, sıkıştırılmış tüplerde hava ve Bulut gazları ihtiyacına göre göre gönderilebiliyor.